పట్టణాల్లో అపార్ట్మెంట్లు, చిన్న బాల్కనీలు, తడి ఉన్న ప్రాంతాలు దగ్గర దోమలు ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. ఈ దోమలు ఇబ్బంది మాత్రమే కాదు, ఇంటి ఆరోగ్యానికి కూడా ప్రమాదం. కానీ మన ఇళ్లలోనే పెంచుకోగల కొన్ని herbal plants సహజ వాసనతో దోమలను repel mosquitoes చేసే శక్తి కలిగి ఉంటాయి. ఇవి పచ్చదనాన్ని పెంచడంతో పాటు, తెలంగాణ–ఆంధ్ర వాతావరణానికి బాగా సరిపోతాయి.

Herbal Plants అంటే ఏమిటి?

సహజ సువాసన, ఔషధ గుణాలు, ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు కలిగిన మొక్కలను herbal plants అంటారు. వీటి ఆకులు లేదా కాడల్లో ఉండే aromatic oils దోమలకు అసహనం కలిగిస్తాయి. అందువల్ల ఇవి chemical లేకుండా ఇంట్లోనే దోమల ప్రాబల్యాన్ని తగ్గించి repel mosquitoes ప్రభావం అందిస్తాయి. హైదరాబాద్, వరంగల్, విజయవాడ, తెనాలి, విశాఖపట్నం వంటి ప్రాంతాల్లో ఇవి సులభంగా పెరుగుతాయి.
దోమలను తగ్గించే Herbal Plants (repel mosquitoes మొక్కలు)

నింబుగడ్డి (Lemongrass)
నింబుగడ్డి వాసనలోని citral compound దోమలు తట్టుకోలేక దూరంగా పారిపోతాయి.
- బాల్కనీ entrance వద్ద ఉంచితే వాసనతోనే repel mosquitoes ప్రభావం వస్తుంది
- Telangana వేడుకి కూడా అలవాటు పడుతుంది
- ఒకే కుండలో పెద్దగా పెరుగుతుంది
➡️ నింబుగడ్డి మొక్కను ఇంటికే డెలివరీ అయ్యేలా ఆన్లైన్లో ఆర్డర్ చేయాలంటే, ఇక్కడ చూడండి:
👉 Amazon లో Lemongrass Plant (Home Delivery Available)
తులసి
తులసి మొక్క వాసన దోమలకు అసహనం.
- ఇంట్లో oxygen పెంచుతుంది
- కిటికీ దగ్గర ఉంచితే దోమల రాక తగ్గుతుంది
- తులసి ఆకుల aroma సహజంగానే repel mosquitoes చేస్తుంది
పుదీనా
పుదీనాలోని menthol ఘాటు వాసన దోమల్ని దూరం చేస్తుంది.
- Indoor లో కూడా బాగా పెరుగుతుంది
- కాస్త వెలుతురుతోనే thrive అవుతుంది
- వాసన విస్తరించి repel mosquitoes ప్రాభావం ఇస్తుంది
లావెండర్
లావెండర్ సువాసన మనసుకు సాంత్వన ఇచ్చినా, దోమలు మాత్రం దూరంగా పోతాయి.
- పూలు రంగులో ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి
- బాల్కనీలో ఉంచితే సహజ సుగంధం
- దోమలను బలంగా repel mosquitoes చేసే మొక్కలలో ఒకటి
రోజ్మేరీ
రోజ్మేరీ లోని aromatic oils దోమలను అడ్డగిస్తుంది.
- Hyderabad వంటి వేడికీ కూడా బాగా పెరుగుతుంది
- చాలా నీరు అవసరం లేదు
- వాసన వలన దోమలను repel mosquitoes చేస్తుంది
బంతి (Marigold)
బంతి మొక్కలో ఉండే pyrethrin అనే సహజ పదార్థం దోమలకు అసహనం.
- గుమ్మం దగ్గర పెడితే insects automaticగా తగ్గుతాయి
- సులభంగా వేగంగా పెరుగుతుంది
సిట్రోనెల్లా
ఇది అత్యంత శక్తివంతమైన సహజ దోమల నిరోధక మొక్క.
- గంధం ఎక్కువగా ఉండడం వల్ల దోమలు దగ్గరకు రావు
- కుండలో పెంచడం సులభం
- Entrance/బాల్కనీ దగ్గర ఉంచితే బలమైన repel mosquitoes ఫలితం కనిపిస్తుంది
Herbal Plants ప్రధాన ప్రయోజనాలు
• దోమలను chemical లేకుండా సహజంగా తగ్గిస్తాయి
• ఇంట్లో air purification
• పిల్లలకు health-friendly
• stress తగ్గించే గంధం
• గమ్యస్థానానికి అందమైన décor
• Telangana–AP urban lifestyle కి అత్యంత ఉపయోగకరం
herbal plants గురించి చదివిన తర్వాత “Brahmi మెదడుని ఎలా sharp చేస్తుంది?” అన్నది కూడా మీకు ఆసక్తి కలిగించొచ్చు.
ఈ మొక్కలను ఎలా పెంచాలి?
హెర్బల్ మొక్కలు పెంచేటప్పుడు సాధారణంగా చేసే తప్పులు
1) అధిక నీరు పోయడం
పుదీనా, తులసి తడిగా మట్టి ఇష్టపడతాయి కానీ నీరు నిల్వైతే fungus వేగంగా వస్తుంది.
2) సూర్యకాంతి అవసరం తప్పుగా అర్థం చేసుకోవడం
లావెండర్, రోజ్మేరీ bright lightలో మాత్రమే బాగా పెరుగుతాయి.
3) చిన్న కుండల్లో నింబుగడ్డి పెంచడం
లోతైన pot లేకుంటే root growth బలహీనమవుతుంది.
4) సువాసన తగ్గిపోయినప్పుడు pruning చేయకపోవడం
పాత ఆకులు ఉండడం వలన fragrance తగ్గుతుంది → దోమలపై ప్రభావం కూడా తగ్గుతుంది.
Soil
• నీరు నిల్వ కాకుండా ఉండే soil mix
• కొబ్బరి తురుము + ఎరువు + రెడ్సోయిల్ కలపడం మంచిది
Sunlight
• నింబుగడ్డి, బంతి → ఎక్కువ సూర్యకాంతి
• తులసి, పుదీనా → మోస్తరు సూర్యకాంతి
• లావెండర్, రోజ్మేరీ → ప్రకాశవంతమైన కాంతి
Watering
మాసపు సంరక్షణ క్యాలెండర్ (Monthly Maintenance Calendar)
1వ వారం
• మట్టిని సడలించడం (Soil loosening) + తేలికపాటి pruning
2వ వారం
• సేంద్రీయ ఎరువు (ముద్ద ఎరువు) — 2 టీస్పూన్లు
3వ వారం
• పురుగుల పరిశీలన — whiteflies, fungus ఉన్నాయా చెక్ చేయండి
4వ వారం
• లోతైన నీరు పోయడం (Deep watering) + కుండను తిప్పడం (sunlight balance కోసం)
మొక్కల వారీగా నీరుపోసే విధానం
• పుదీనా — ఎప్పుడూ తడి మట్టి ఉండాలి (overwatering కాదు)
• నింబుగడ్డి — ఒక రోజు విడిచి ఒక రోజు నీరు
• రోజ్మేరీ — చాలా తక్కువ నీరు; మట్టి పూర్తిగా ఎండినప్పుడు మాత్రమే
అధిక నీరు fungusకు కారణమవుతుంది. సమతుల్యంగా నీరు పోయడం కీలకం.
Pot Size
• నింబుగడ్డి — లోతైన కుండ
• పుదీనా — వెడల్పైన కుండ
• లావెండర్ — drainage ఉన్న కుండ
హైదరాబాద్ వేసవిలో మధ్యాహ్నం వేళ కాస్త నీడ ఇస్తే మొక్కలు ఇంకా చక్కగా పెరుగుతాయి.
Indoor / Balcony Placement చిట్కాలు
Telangana–AP కోసం Herbal Plants Combination Ideas
బాల్కనీ / ఇంటి ఏర్పాటు సూచనలు
చిన్న బాల్కనీ (3×6 ft)
- 1 నింబుగడ్డి → ప్రవేశం (Entrance) దగ్గర
- 1 పుదీనా → కిటికీ పక్కన
- 1 తులసి → మూల భాగంలో (Corner)
మధ్య పరిమాణం బాల్కనీ
- సిట్రోనెల్లా + లెమన్గ్రాస్ → గేట్ దగ్గర
- లావెండర్ + రోజ్మేరీ → సూర్యకాంతి వచ్చే వైపు
- పుదీనా Hanging Pot → కిటికీ దగ్గర
ఇండోర్ వెర్షన్
- కిటికీ పక్కన: పుదీనా + తులసి
- లివింగ్ రూమ్ ప్రవేశద్వారం: తులసి
- బాల్కనీ మొదటి భాగంలో నింబుగడ్డి & సిట్రోనెల్లా ఉంచితే దోమలు బాగా తగ్గుతాయి
- కిటికీ పక్కన పుదీనా → బలమైన సువాసనతో repel mosquitoes ప్రభావం
- తులసి → living room entrance వద్ద పెడితే సహజ గంధం
- చిన్న బాల్కనీలకు hanging pots best
- రోజ్మేరీ + లావెండర్ → companion plants గా మంచి combination
ఈ herbal combination ఇంట్లో సహజంగానే బలమైన repel mosquitoes ప్రభావం అందిస్తుంది.
ఎలా వాడాలి? (Harvesting & Usage)
Natural Mosquito Repellent Packs (DIY)
• Lemon Grass + Mint + Tulsi leaves → small cloth pouch
Window దగ్గర ఉంచితే వాసన 5–6 గంటలు నిలుస్తుంది.
• Lavender Dry Flower Pack
Bedroom లో సువాసన, దోమలు రెండూ తగ్గిస్తాయి.
• Citronella leaf simmer bowl
చిన్న vessel లో నీటితో కలిపి 10 నిమిషాలు heat → room full fragrance.
• పుదీనా & నింబుగడ్డి ఆకులు → herbal tea
• సిట్రోనెల్లా ఆకులు → window దగ్గర ప్యాక్గా ఉంచండి
• తులసి ఆకులు → గాలి లోకి fragrance విడుదల
• లావెండర్ పూలు → సువాసన ప్యాకెట్లుగా ఉపయోగించవచ్చు
ఇలా వాడితే రోజువారీగా ఇంట్లో repel mosquitoes ఫలితం కనిపిస్తుంది.
ఉదాహరణ
కోత్తపేట, హైదరాబాద్కి చెందిన శైలజ గారు బాల్కనీలో నింబుగడ్డి, తులసి, పుదీనా మూడు కలిపి పెట్టారు. రెండు వారాల దాకా వాసన బలపడిన తరువాత సాయంత్రం టైంలో దోమలు గణనీయంగా తగ్గిపోయాయని చెప్పారు. తరువాత సిట్రోనెల్లా కూడా చేర్చడంతో ఇంట్లో repel mosquitoes ప్రభావం మరింత పెరిగింది.
సమస్య → సరైన మొక్క
• దోమలు ఎక్కువగా ఉంటే → సిట్రోనెల్లా, లెమన్గ్రాస్ (Lemongrass)
• ఇంట్లో దుర్వాసన / స్టేల్ స్మెల్ ఉంటే → లావెండర్ (Lavender)
• ఇండోర్లో లైట్ తక్కువగా ఉంటే → పుదీనా (Mint)
• బాల్కనీకి ఎక్కువ హీటు పడితే → రోస్మెరీ (Rosemary), లెమన్గ్రాస్
• ఇంటి ప్రవేశ ద్వారం దగ్గర పురుగులు వస్తే → బంతి పువ్వు (Marigold)
• పూజ, శుభం, సహజ వాసన కోసం → తులసి (Tulsi)
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
దోమలను తగ్గించే Herbal Plants ఏవి?
నింబుగడ్డి, పుదీనా, తులసి, సిట్రోనెల్లా, బంతి, లావెండర్, రోజ్మేరీ మొక్కలు.
ఇవి బాల్కనీలో పెరగుతాయా?
అవును, మంచి వెలుతురు ఉంటే Telangana–AP పట్టణాల్లో సులభంగా పెరుగుతాయి.
సిట్రోనెల్లా నిజంగా పనిచేస్తుందా?
దాని గంధంలో ఉండే సహజ పదార్థాలు దోమలను దూరంగా ఉంచుతాయి.
పుదీనా indoor లో ఉంచచ్చా?
అవును, కిటికీ వెలుతురు ఉన్న చోట్ల అద్భుతంగా పెరుగుతుంది.
ఎంత రోజుల్లో ప్రభావం తెలుస్తుంది?
వాసన పెరిగిన 1–2 వారాలలో దోమలు తగ్గడం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.
ముగింపు
ఈ herbal plants రసాయనాలను ఉపయోగించకుండా ఇంట్లో దోమలను తగ్గించే ఉత్తమ సహజ మార్గం. నింబుగడ్డి, పుదీనా, తులసి, లావెండర్, రోజ్మేరీ, సిట్రోనెల్లా వంటి మొక్కలు వాసనతో ఇంటి వాతావరణాన్ని శుభ్రంగా ఉంచి దోమలను repel mosquitoes ప్రభావంతో దూరం చేస్తాయి. ఒక చిన్న కుండలో కూడా పెంచుకోవచ్చు కాబట్టి, ప్రతి ఇంటిలో ఉండాల్సిన పచ్చటి రక్షణ ఇవే.
పచ్చదనం, సహజ జీవితం, రైతు పథకాలు వంటి విషయాలపై మరిన్ని బ్లాగులు కూడా మా సైట్లో అందుబాటులో ఉన్నాయి.
